Тажриба ва кексалар фикри туфайли муктасаб ақлнинг ўсиши
Ўқиш режими + -

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Муктасаб ақлга келсак, у туғма ақлнинг маҳсули, билишнинг юқори даражаси, тўғри тадбир ва фикрнинг нишонга тегишидир. Муктасаб ақлнинг қамрови кенг, чунки муктасаб ақл амалда ишлатилган сари ўсиб боради. Аксинча, уни беэътибор ташлаб қўйилса, камаяди. Муктасаб ақлнинг ўсиб бориши икки йўл орқали амалга ошади.
Биринчиси, ундан кўп фойдаланиш орқали бўлиб, агар унга ҳавойи нафс монелиги ва шаҳвоний тўсиқ пайдо бўлмаса. Бунга мисол шуки, кекса кишилардагидек муктасаб ақл тажриба, соғлом фикр ва малака йўли билан ҳосил бўлишига ўхшайди. Шунинг учун араблар кексаларнинг фикрини мақтайдилар.Ҳатто айримлари: «Кексалар виқор дарахтлари ва билим-тажриба манбаларидирки, отган ўқлари мўлжалдан адашмайди ва фикрлари хато бўлмайди. Агар сени бир ёмонликда кўрсалар, ундан қайтарадилар, яхшиликда кўрсалар, ёрдам берадилар», деган. Шунинг учун айтиладики: «Кексалар фикрини олинг. Улар закийлик қувватини йўқотган бўлсалар-да, ўз ҳаётида ибратли воқеаларга гувоҳ бўлганлар ва қулоқларига турли хабарлар етгандир». «Мансурул ҳикам»да шундай дейилган: «Ёш улғайган сари киши жисмидаги қувват камайиб боради, лекин ақл қуввати эса ошади». Яна шу китобда: «Жоҳилни фақат ҳаёт тарбиялайди», дейилган. Донишмандлардан бири: «Одоб беришга тажриба, панд-насиҳат қилишга кунлар ўтиши кифоя қилур», деган экан.
«Адабуддунё ваддин» китобидан олинди
Мавзуга оид мақолалар
  Толеъ йўқи жонимға балолиғ бўлди, Ҳар ишники, айладим хатолиғ бўлди. Ўз ерни қўйиб, Ҳинд сори юзландим, Ё давоми...

20:37 / 17.02.2017 6899
Бизни иймонга чақирган, Қуръон билан ҳидоят қилган, фазлэҳсони ила дуоларимизни қабул этган, фақат Унгагина давоми...

19:02 / 04.02.2019 8444
      Бугунги кун инсонининг энг катта ва бирламчи муаммоси вақтни бошқара олмай, уни тўғри давоми...

12:18 / 04.03.2017 4411
Рўзанинг тўғри бўлиши учун уч хил шарт мавжуд бўлиши лозим.  Биринчи шарт лозим бўлиш шартлари.  Бу шартлар давоми...

06:33 / 18.11.2016 9873